De schenk- en erfbelasting liggen al jaren onder een vergrootglas. Ze komen regelmatig terug in discussies over vermogensongelijkheid of het zwaarder belasten van vermogen ten opzichte van arbeid. Tot voor kort hield het kabinet de boot af, maar er lijkt nu écht iets te bewegen. Evaluaties van bestaande regelingen zetten het onderwerp opnieuw op de politieke agenda. Wat staat er mogelijk te veranderen – en wat betekent dat voor jou?
Een wet uit 1956 in een moderne samenleving
De regels rond de schenk- en erfbelasting zijn vastgelegd in de Successiewet 1956. Sindsdien zijn er hier en daar aanpassingen geweest, maar de laatste grote wijziging dateert alweer van 2010. Toen steeg het minimale tarief voor schenkingen van ouders aan kinderen van 5% naar 10%, terwijl het maximale tarief daalde van 27% naar 20%. Dat betekende opvallend genoeg: kleinere vermogens gingen méér betalen, grote vermogens mínder. Tarieven zeggen echter niet alles. Ze moeten bekeken worden in combinatie met vrijstellingen, die toen ook verruimd zijn. Maar de vraag blijft: zijn de huidige regels nog wel van deze tijd?
De verhoogde schenkingsvrijstelling: doel voorbijgeschoten?
Sinds 1981 bestaat er een eenmalig verhoogde vrijstelling voor schenkingen van ouders aan kinderen (in 2025: € 32.195). Het idee was ooit om jonge volwassenen te helpen bij grote financiële stappen, zoals het kopen van een huis of starten van een bedrijf. Toch blijkt uit evaluaties dat het bedrag vaak exact gelijk is aan de vrijstelling en dat de gemiddelde ontvanger 39 jaar is – de maximale toegestane leeftijd. Het roept de vraag op of deze regeling nog wel het beoogde doel dient. Dat geldt ook voor de extra verhoogde vrijstelling voor dure studies (€ 67.064 in 2025). Tussen 2019 en 2022 is hier minder dan 10 keer per jaar gebruik van gemaakt. De kans is groot dat deze regeling binnenkort verdwijnt.
Verouderde rekenregels, achterhaalde percentages
De Successiewet werkt nog met rekenregels uit 1980. Zo wordt bij de berekening van vruchtgebruik nog steeds uitgegaan van een vaste rente van 6%, terwijl de werkelijke rente inmiddels veel lager ligt. Een rente van 3,83% zou op dit moment realistischer zijn, en er wordt voorgesteld dit percentage elke 5 tot 10 jaar aan te passen. Ook wordt bekeken of het uitmaakt wat een vruchtgebruiker precies mag doen met het vermogen. Krijgt iemand alleen het recht op rente en dividend, of mag hij of zij ook het vermogen zelf opmaken? In dat laatste geval lijkt het vruchtgebruik veel meer op eigendom, en dat zou zwaarder moeten meewegen in de belastingheffing.
Wat betekent dit in de praktijk?
Aanpassingen aan de Successiewet kunnen grote gevolgen hebben voor je vermogensplanning. Denk bijvoorbeeld aan:
De rente bij testamenten: nu wordt bij veel testamentvormen uitgegaan van 6% rente. Als dat omlaag gaat, kan dat leiden tot een hogere erfbelasting.
Papieren schenkingen: nu moet je hierop jaarlijks 6% rente betalen. Als dat straks bijvoorbeeld 1,86% wordt, is de belastingvrije overheveling van vermogen kleiner. Maar misschien worden zulke schenkingen dan juist populairder.
En de politiek?
Op papier lijken de aanpassingen vooral technisch. Maar zodra de politiek zich erover buigt, kunnen ook de tarieven en vrijstellingen ter discussie komen te staan. Eén van de ideeën die steeds vaker wordt genoemd, is het belasten van kinderen pas op het moment dat zij daadwerkelijk geld ontvangen, in plaats van al op het moment dat ze een vordering krijgen op de langstlevende ouder. Dat lijkt logisch, maar zo ver is het nog niet. Eerst moet het ministerie van Financiën de evaluaties bestuderen, en daarna volgt waarschijnlijk een debat in de Tweede Kamer. Concrete veranderingen laten waarschijnlijk nog tot ná 2030 op zich wachten.
Wat kun je nu doen?
Hoewel aanpassingen niet direct voor de deur staan, is het verstandig om alvast vooruit te kijken. Denk je na over een schenking of het opstellen van een testament? Dan kunnen toekomstige wijzigingen van invloed zijn op de beste aanpak. Bij Van Berkel Accountants houden we deze ontwikkelingen nauwlettend in de gaten. We denken graag mee hoe je jouw vermogensoverdracht slim en toekomstbestendig kunt regelen.
Bron: Financial Focus
