Wie aandelen schenkt met toepassing van de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR), profiteert van een ruime vrijstelling van schenkbelasting. Maar let op: de vijfjaarstermijn geldt niet alleen voor het oorspronkelijke aandelenbelang, maar ook voor elke uitbreiding daarvan. Dat blijkt uit een uitspraak van Hof ’s-Hertogenbosch.
De vijfjaarstermijn uitgelegd
De BOR is bedoeld om de overdracht van ondernemingsvermogen – bijvoorbeeld van ouders op kinderen – fiscaal te vergemakkelijken. Een belangrijke voorwaarde is dat de schenker de aandelen minimaal vijf jaar in bezit heeft en dat het bedrijf in die periode daadwerkelijk een onderneming heeft gedreven.
Die termijn heeft twee onderdelen:
- de directe bezitstermijn van de aandelen zelf, en
- de indirecte bezitstermijn van de onderneming achter de aandelen.
De recente uitspraak maakt duidelijk dat deze termijn ook opnieuw begint te lopen bij uitbreiding van het aandelenbelang.
Schenking via een houdstervennootschap
In deze zaak bezat een vader via zijn houdstermaatschappij Beheer bv alle aandelen in drie werkmaatschappijen. In 2019 schonk hij certificaten van aandelen in Beheer bv aan zijn kind, met een beroep op de BOR.
De Belastingdienst weigerde echter gedeeltelijk de vrijstelling toe te passen. De reden: Beheer bv had in de jaren vóór de schenking haar belangen in twee werkmaatschappijen uitgebreid — in 2014 van 20% naar 33% en in 2016 van 95% naar 100%. Deze uitbreidingen vielen binnen de vijfjaarstermijn.
Hof: uitbreiding start nieuwe termijn
Het hof oordeelde dat de BOR niet van toepassing is op de waarde van het uitgebreide deel van de aandelenbelangen. De vijfjaarstermijn geldt dus niet alleen voor het oorspronkelijke bezit, maar ook voor iedere latere uitbreiding.
Volgens het hof is sprake van een uitbreiding van subjectieve gerechtigdheid: de houdstervennootschap krijgt meer zeggenschap in de werkmaatschappijen, en dat is wezenlijk anders dan wanneer een onderneming simpelweg groeit door de aankoop van activa.
Kortom: voor de extra aandelen die binnen vijf jaar vóór de schenking zijn verworven, kan geen BOR-vrijstelling worden toegepast. Alleen het oorspronkelijke aandelenbelang dat minimaal vijf jaar onafgebroken is gehouden, komt in aanmerking.
Gevolgen voor bedrijfsopvolging in houdsterstructuren
Deze uitspraak onderstreept het belang van goede planning bij bedrijfsopvolging, vooral binnen een houdsterstructuur. Elke wijziging van het aandelenbelang – ook kleine uitbreidingen – start een nieuwe vijfjaarstermijn voor dat deel.
Wil je later gebruikmaken van de BOR, dan moet je dus minstens vijf jaar wachten na zo’n uitbreiding.
Een overzicht van alle aandelentransacties en aankoopdata helpt om bij een schenking precies te bepalen welk deel onder de vrijstelling valt.
Wat betekent dit voor jou?
Overweeg je een schenking of bedrijfsopvolging met toepassing van de BOR?
Controleer dan zorgvuldig:
- hoe lang de huidige aandelen al in bezit zijn;
- of er tussentijdse uitbreidingen zijn geweest;
- en wanneer die plaatsvonden.
Een goed overzicht voorkomt dat een deel van de schenking buiten de BOR valt en alsnog belast wordt.
Heb je hierover vragen? We helpen je graag om je bedrijfsopvolging fiscaal optimaal te plannen — met oog voor alle details en termijnen.
